Het was goedbedoeld hoor!

Mag je alles zeggen tegen of over een rolstoelgebruiker, zolang je het maar goed bedoelt? Tja, ik weet het niet hoor. Wat mij betreft laat je je goede bedoelingen pas echt zien als je bereid bent je eigen zienswijze opzij te zetten en je ècht in te leven in een ander.

Of het nu gaat om het opdringen van hulp, bagatelliseren, betuttelen of iemand verheffen tot inspiration porn: denk je nu echt dat hier iemand op zit te wachten?

Van de week kwam ik het toch weer op verschillende plekken tegen en voelde de drang om er dan toch maar weer eens een blogartikel aan te wijden.

Had ik dat niet al eens eerder gedaan? Ja hoor, klik hier maar door:

• Nee, niet iedereen heeft een beperking
• Rolmodel of inspiration porn?
• Betutteling of beleefdheid?
• Dansers met beperkingen: hoezo inspirerend?

Ik hoef geen bewondering om mijn dagelijkse bezigheden

‘Wat straal jij een levensvreugde uit, ondanks je rolstoel!’

‘Wow, wat ben jij een optimist!’

‘Wat knap dat je nog werkt!’

‘Jij bent docent en je zit in een rolstoel? Poeh hé…’

Alsjeblieft, doe normaal zeg. Ik straal vast net zoveel levensvreugde uit als ieder ander. En dat een ander niet kan zien dat mijn rolstoel me meer brengt dan van me afneemt, is het gemis van die ander. Dat maakt me nog niet meteen een optimist. En tegen de kassière, huisarts, stratenmaker of wie dan ook zeg je ook niet dat het knap is dat diegene werkt. Of dat ie zoveel levensvreugde uitstraalt.

Maar als je een poging doet om uit te leggen waarom deze complimenten niet als complimenten overkomen, is het al snel: ‘Nou sorry hoor, ik bedoelde het goed!’

Ik las net: “Intent does not matter, impact does.” Daarom is de frase ‘maar ik bedoel het goed’ zo irritant. Ja, ongevraagd hulp geven is vast goed bedoeld, maar je houdt geen rekening met wat de impact op onze waardigheid of ons lijf is. En juist dat moet! #ableism #validisme

— Jasmijn (@Jasmijn_) February 7, 2020

Met al die goedbedoelde complimenten om doodnormale dingen is het net of men wil zeggen dat je als gehandicapte maar een zielig en triest leven hebt. Alsof die doodnormale dingen het hoogtepunt van je dag zijn, omdat je niks anders boeiends in je leven hebt. Nou, tof compliment hoor!

Noem mijn beperkingen liever geen uitdagingen

Een beperking is niet zielig en er hoeft echt geen zogenaamd positiever woord voor bedacht te worden. Als ik het benoem zoals het is, betekent dat niet dat ik degene ben die er alleen maar de sombere kant van inziet. Ik heb een beperking en dat is oké.

Door er een ander woord voor te gebruiken, ga je wat mij betreft helemaal voorbij aan wat het nu daadwerkelijk inhoudt. Mijn beperking of handicap zorgt ervoor dat ik bepaalde dingen niet of niet zo makkelijk kan doen. Een uitdaging is totaal iets anders, dan kies je er zelf voor om een moeilijkere route te nemen, waar je graag moeite voor wil doen.

Bijvoorbeeld toen ik ervoor koos om naast mijn gezin en werk nog een masteropleiding te volgen. Dat was een uitdaging. Het was pittig, maar ik had iets om voor te gaan wat ik wilde bereiken. Heel iets anders dan een rolstoel nodig hebben om je te kunnen verplaatsen. Dat is geen keuze en ook niet bewonderenswaardig.

Zoveel mensen, zoveel wensen

En met al die discussies kom je toch ook mensen met een andere mening tegen, die zelf ook een beperking hebben. Dat vind ik nog weleens lastig. Natuurlijk mag ieder zelf weten waar hij of zij zich goed bij voelt. Maar het is wel iets wat je ook uitstraalt naar anderen. Want net zo goed als dat ik hier een beetje zit te verkondigen hoe ik graag behandeld wil worden, doet die ander dat ook. Maar dan met een heel andere mening. Die vindt het bijvoorbeeld wel positiever als je het over uitdagingen hebt. Of dat je je eigen ongemak maar opzij moet zetten als iemand het goed bedoelt. Dat maakt het voor de buitenwereld ook niet gemakkelijker om in te schatten hoe iemand wel of niet behandeld wil worden.

Maar wat ik zoal uit reacties opmaak, wil de meerderheid van de mensen met een beperking gewoon net als ieder ander behandeld worden, zonder goedbedoelde positieve extraatjes. En dan werken we elkaar wel tegen als we van allebei de kanten iets anders verkondigen.

Vorige week zat ik in de auto naar mijn werk en voor mij liet een automobilist een meute fietsende scholieren voorgaan, die geen voorrang hadden. Hartstikke lief en goed bedoeld, maar ondertussen irriteer ik me eraan dat ik niet gewoon kan doorrijden op een voorrangsweg. En die fietsers leren hier alleen maar van dat ze gewoon lekker voorrang kunnen nemen als ze daar zin in hebben.

Het is niet nodig om andere regels, omgangsvormen of woorden te bedenken om zogenaamd je goede bedoelingen te tonen. Het maakt het alleen maar meer verwarrend en mensen hebben er last van. Dus geef geen voorrang als iemand geen voorrang heeft en zet mensen met een beperking niet zonder reden op een voetstuk.