Yoga en hypermobiliteit: geen goed idee?

yoga hypermobiliteitBij mijn eerste revalidatietraject kreeg ik op mijn kop van de fysiotherapeut dat ik aan yoga deed met mijn extreem hypermobiele gewrichten. Om vervolgens bij 80 procent van de oefeningen die ik van hem kreeg te kunnen zeggen: ‘Maar dit is ook yoga.’

Ik denk dus dat er veel onbekend is over yoga, zelfs bij mensen die verstand hebben van je lichaam. Yoga is voor mij niet het nog leniger willen worden, totaal niet juist. Het gaat mij om het onder controle krijgen van mijn lichaam.

Ademhaling

Mijn eerste kennismaking met yoga was zwangerschapsyoga. Bij mijn eerste bevalling was ik gaan hyperventileren, echt geen pretje en dat wilde ik bij mijn tweede bevalling niet nog eens meemaken. En bij zwangerschapsyoga heb ik geleerd over hoe ik mijn ademhaling in kan zetten om de weeën op te vangen, veel meer dan bij de zwangerschapsgym bij mijn eerste zwangerschap.

En nog steeds gebruik ik mijn ademhaling om pijn op te vangen, te kunnen focussen of om te kunnen ontspannen. Er zijn zoveel manieren om je ademhaling in te zetten, dat heb ik vooral via yoga geleerd.

En nee, ik geloof echt niet dat ademhalingsoefeningen kwaad kunnen als je hypermobiel bent.

Balans

Mijn balans is echt bagger. Dat komt onder andere door mijn hypermobiliteit, maar doordat EDS er bij mij nog een schepje bovenop doet, is zelfs lopen voor mij een uitdaging. Toch lukt het mij om tijdens yogaoefeningen op één been te kunnen staan. Het kost me wel veel inspanning en concentratie, om juist dat zwakke punt van mij meer kracht te kunnen geven. Maar het is een goede oefening, zo goed zelfs, dat elke fysiotherapeut die ik tot nu toe ben tegengekomen balansoefeningen voorschrijft die verdacht veel op yoga lijken.

Dus balansoefeningen: zeker doen als je hypermobiel bent!

Bewustwording van je lichaam

Hypermobiliteit en een slechte proprioceptie gaan hand in hand. Soms denk je in een bepaalde houding te staan, maar ziet het er heel anders uit dan je in gedachten had. Een spiegel is dan handig om te checken hoe je erbij staat of zit.

Doordat ik af en toe foto’s maak van yogaposes, ben ik meer bewust geworden van mijn zwakke plekken. Ik overstrek mijn ellebogen bijvoorbeeld heel snel, zonder dat ik het door heb. En mijn rug kan ik niet overal even gelijkmatig afrollen of oprollen. Sommige ruggewervels zijn zo soepel, dat mijn spieren maar op slot springen om dat op te kunnen vangen.

Geaarde houding

Letterlijk en figuurlijk stevig in je schoenen staan, dat is ook iets wat ik met yoga (en dans uiteraard) geleerd heb. Als je goed staat of zit, straal je dat ook uit. En ja, het kost wat moeite om die goede houding vol te houden, maar onderuitgezakt zitten is op de lange duur ook niet prettig.

Wat ik een fijne houding vind om dit te oefenen, is de krijgershouding (of virabhadrasana, op de foto in de groene jurk te zien). En deze kan prima op elk niveau uitgevoerd worden, hypermobiel of niet.

Houdingen aanpassen

Yoga heeft niet tot doel om het perfecte yogaplaatje te kunnen nabootsen, al lijkt het daar soms wel op als je op Instagram rondkijkt. Het gaat om de weg ernaartoe.

En er is ook niks mis mee om houdingen aan te passen of attributen te gebruiken zoals een band of blok. Een plank doe ik bijvoorbeeld leunend op mijn onderarmen, in plaats van alleen mijn handen. Zo hoeven mijn zwakke polsen niet mijn hele gewicht te dragen. En soms gebruik ik een blok om op te zitten, om mijn heupen te ontlasten.

Op Instagram volg ik Mala Yoga, die handige tips laat zien als het gaat om aanpassen van houdingen of het gebruiken van een blok, band of stoel.

Niet hangen in gewrichten, maar spieren aansturen

Dit laatste punt is er wel één die veel oefening (en begeleiding) vraagt. Juist omdat het zo lastig is om je eindstanden aan te voelen als je hypermobiel bent, loop je het risico dat je sneller overstrekt en in je gewrichten gaat hangen. Daarmee rek je je banden alleen maar meer uit, wat weer tot meer problemen leidt.

De truc is dus om goed te weten welke spieren je bij welke oefening moet inzetten, wat je waar moet voelen. Hypermobiele mensen voelen niet zo snel een stretch in een spier als mensen die van nature niet zo lenig zijn. Het is dan niet de bedoeling om nog meer te gaan hangen, duwen of trekken, maar te kijken naar wat er nog verbeterd kan worden in je houding om de juiste spieren te kunnen voelen. Soms helpt het om je hand of voet net iets anders te houden, waardoor je de spieren in je arm of been beter aanvoelt.

Yoga en hypermobiliteit: wèl een goed idee, maar…

Dit artikel is geschreven vanuit mijn ervaring. Ik heb EDS en al mijn gewrichten zijn hypermobiel, sommige in extreme mate. Dat betekent nog niet dat iedereen met hypermobiliteit het hetzelfde zal ervaren als ik. Hoewel het er niet aan af is te zien, doe ik al ruim 10 jaar aan yoga en volg ik zo’n 25 jaar danslessen waarbij ik getraind ben in een goede houding en het aanspannen van de juiste spieren.

Als je nog geen ervaring met yoga hebt en/of je je lijf niet goed kan aanvoelen, is het goed om eerst onder begeleiding van een goede yogadocent te oefenen. Of bespreek met je fysiotherapeut welke oefeningen wel of niet goed zijn voor jouw lijf of hoe je het kan aanpassen.

Mijn eerste yogadocente was ook fysiotherapeut, daarmee heb ik echt een goede basis kunnen leggen. Nu zijn die lastig te vinden, maar er zijn er genoeg die ook kennis hebben van het menselijk lichaam en rekening weten te houden met beperkingen. De verschillende yogadocenten waar ik les van heb gehad, vroegen ook altijd aan het begin van een les hoe iedereen erbij zat, of er dingen waren die extra aandacht nodig hadden of waar rekening mee gehouden moest worden.

Zomaar wat aanmodderen kan bij iedereen tot blessures leiden, hypermobiel of niet!

Doe jij ook aan yoga? Of is het jou afgeraden?

 

9 Comments

  • Ik hou enorm van yoga. Ik heb ook wel eens gehoord, dat in principe iedereen yoga zou moeten kunnen doen. Er zijn zo veel varianten? Maar toen ik een hoogzwangere vrouw bikram zag uitvoeren, was ik toch wel iets verbaasd? Je hebt het al extra warm als je zwanger bent?

    • Nee, bikram zou mij ook niet zo trekken als ik zwanger was!

  • Het stoppen met piekeren effect, doordat je zo druk met de oefening bezig bent, vind ik ook een groot voordeel van yoga!

  • Ik zit op dit moment te twijfelen of ik verder moet gaan met mijn yoga. Ik doe aerial yoga en dat is echt geweldig. Nu heb ik dus alleen mijn knie ernstig overstrekt en kan ik nu pas (is dinsdag gebeurd) weer een beetje normaal lopen. Ik had geen idee dat hypermobiel echt een belangrijk ding was tot dat mijn fysiotherapeut mij afgelopen donderdag echt tot hypermobiel heeft benoemd.
    Om eerlijk te zijn vind ik het toch wel spannend en een beetje eng om weer te starten, want voorlopig mag ik geen yoga volgen ?

  • Pralaya yoga is een fantastische vorm van yoga voor hypermobielen. Het gaat uit van cocontracties van stabiliserende spieren “de kleine, vergeten spieren”, die zo verdomd
    moeilijk te voelen zijn, maar ontzettend nuttig!

    Fysio en yoga-enthousiast.

  • ik ben ook hypermobiel en heb na 2 jaar yoga heel veel problemen gekregen met mijn lijf. Dat op slot schieten van spieren wat je zegt klinkt zo herkenbaar ! Ik vind het fijn om je bericht te lezen ook ik twijfel inmiddels in hoeverre yoga voor mij verstandig is maar ik hou er zo van… Ik moet nu eerst rehabiliteren met pilates. Hopelijk kan ik het ooit toch weer een beetje terugpakken

    • Pilates vond ik dan weer veel pittiger dan yoga, zo zie je maar hoe verschillend dat per persoon kan zijn. Hopelijk vind je jouw weg hierin, om op een voor jou leuke en haalbare manier te kunnen blijven bewegen.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.