Oei, ga ik nu echt vloeken in de kerk? Zo’n persoonlijk ontwikkelingsplan (oftewel POP) is toch gewoon nodig in het mbo om studenten zelf aan het leren te krijgen?
Ach tja… Het is mooi als het als een rode draad door de opleiding heen loopt en het studenten inzicht geeft in hoe ze zijn, wat ze kennen en kunnen en wat ze willen leren om zichzelf te verbeteren. Maar op een gegeven moment ben ik er wel klaar mee. Het moet geen doel op zich worden en sommige studenten komen echt niet verder door middel van zo’n POP.
Zo begeleid ik bijvoorbeeld een clubje studenten dat het niet heeft gered om binnen de tijd die ervoor stond hun diploma te halen. Ze hebben daardoor al een aangepast examenplan gekregen, veel van hen ook een verbeterplan. En toen kwam er een student met de vraag of ze ook nog een POP moest schrijven. Nee zeg, alsjeblieft niet! Moet ik dat ook weer na gaan kijken en van feedback voorzien, waar dan weer niks mee gedaan wordt, omdat de waarde ervan niet gezien wordt.
Geen POP, maar een schop kun je krijgen
Die studenten die er vijf, tien of twintig weken langer over doen om hun diploma te halen, zijn zich er heus wel van bewust dat er iets niet goed is gegaan in hun planning. Maar om daar dan weer een plan over te gaan schrijven, kost alleen maar tijd die ze beter kunnen gebruiken. En dan hebben ze meer aan een schop onder hun kont. Als je nu niet aan het werk gaat, heb je straks geen diploma! Hup, aan de slag.
Niet alleen studenten die verlengen trouwens. Ik ben van mening dat wanneer studenten in de examenfase zitten, je ze niet meer lastig moet vallen met een POP. Ze hebben genoeg geoefend en moeten zich vanaf dat moment gaan bewijzen. Examenopdrachten uitvoeren en inleveren, daar draait het dan om. En ik heb me meerdere keren verbaasd over studenten die pas bij de herkansingen de druk van de naderende eindstreep voelden en ook dan pas harder gingen lopen. Om vervolgens gewoon welverdiend dat diploma binnen te halen.
Plannen, plannen en nog eens plannen
Dat ik ze geen POP laat schrijven, betekent niet dat we geen doelen en plannen opstellen. Ik pak het alleen een beetje anders aan.
Op een grote flap heb ik de weken die ze nog hebben ingevuld en voor elke student daarin een dubbele rij: boven voor de planning, onder de evaluatie. In de eerste les had ik een voorbeeld laten zien waarbij ik op kleine post-its doelen had beschreven, gekoppeld aan een examenopdracht. Zoals het laten ondertekenen van het startbewijs (op basis van een oefenopdracht), feedback vragen op een opdracht en het inleveren van een examenopdracht. Die post-its had ik verspreid opgeplakt op de planning en studenten mochten dit vervolgens voor zichzelf gaan doen.
Voor een aantal was dit erg lastig, zij vonden de hoeveelheid te overweldigend. Met hen heb ik afgesproken om de paar weken de planning bij te werken. Anderen wisten precies al wat ze wanneer wilden doen en hadden de post-its niet nodig en konden het meteen op de planning zelf al invullen.
Het voordeel van de post-its is dat er nog geschoven kan worden als blijkt dat een week te vol komt te hangen. Aan de andere kant is het wel de bedoeling dat de planning op een gegeven moment vastgelegd wordt en de post-its vervangen worden door het op de flap zelf te schrijven.
En aan de slag ermee
Elke les gaan de studenten zelfstandig aan het werk volgens die planning. En dan is het nummertjes trekken wie het eerst bij mij langskomt om iets in te leveren of te laten zien. De les duurt drie lesuren, in totaal dus twee uur en een kwartier en er is geen moment dat ik niks te doen heb. Ik stel vragen, zet ze aan het denken, geef feedback en controleer of hun ingeleverde examenopdrachten en bijbehorende formulieren volledig ingevuld zijn.
Aan het eind van de les kijk ik per student wat ze van hun planning af kunnen strepen. Wat gedaan is, arceer ik met groen, niet gedaan met roze. Aanwezigheid in de les en op stage tellen daarbij ook elke keer weer mee. Als alles op groen staat, krijgen ze een stempel met een duim omhoog, zo niet, een duim omlaag. Het kost niet veel tijd om zo te evalueren, de studenten zien snel hoe ze bezig zijn, ook vergeleken met anderen. En de planning kan meteen bijgesteld worden voor de volgende week.
De foto hier bovenaan het artikel is van de eerste week. Inmiddels is de planning wat meer ingevuld en heb ik wat meer stempels uit kunnen delen. Nog vrij weinig duimen omhoog, maar groen krijgt steeds meer de overhand.
Is dit niet heel erg prestatiegericht?
Ja, dat klopt. En dat is nou net waar deze studenten staan in hun opleiding: het wordt echt tijd dat ze gaan presteren.
Daarbij moet je wel weten dat al die examenopdrachten natuurlijk veel meer inhouden dan alleen maar een verslagje inleveren. Het gaat erom dat ze een overdracht aan ouders kunnen geven, hun activiteiten aan kunnen passen aan de wensen en behoeften van de kinderen op de groep, zelfstandig een dagdeel kunnen draaien en nog veel meer. De beroepshouding zit hier doorheen gevlochten.
Ze lopen ook al ruim tweeënhalf jaar stage. Vaak gaat het in de praktijk dan prima, maar is het net dat stukje plannen en afronden van opdrachten waar ze wat hulp bij nodig hebben.
In mijn feedback op opdrachten geef ik aan wat nodig is om alle criteria minimaal te dekken en wat ze zouden kunnen toevoegen om tot meer verdieping (en dus een hogere score) te komen. Ja, dat klinkt ook heel prestatiegericht. Maar ondertussen kunnen ze zelf de inschatting maken of ze de tijd hebben om er meer uit te halen dan ze tot dan toe gedaan hadden.
Tot nu toe werkt dit voor zowel de studenten als voor mij prima. Of ze straks ook allemaal binnen de limiet hun diploma hebben gehaald, kan ik je in juli vertellen.
Hoe sta jij tegenover een POP? Heeft dit voor jou een meerwaarde? Of heb je ook een eigen manier gevonden om doelgericht bezig te zijn?
