Afgelopen maandag keek ik naar de documentaire ‘De wereld van Puck‘. Twintig jaar van het leven in het gezin met een kind met ernstig meervoudige beperkingen wordt in een uur samengevat. Ik vond het een indrukwekkend, mooi en eerlijk verhaal. Leerzaam voor mijn studenten (maatschappelijke zorg), maar eigenlijk ook goed voor iedereen om een goed beeld te krijgen van wat er in zo’n gezin speelt.
De wereld van Puck
In de documentaire word je meegenomen vanaf het moment dat de moeder van Puck zwanger is. Na de geboorte zien ze al snel dat er iets met Puck aan de hand is. Ze is verstandelijk en lichamelijk gehandicapt.
Na een aantal jaren zelf voor Puck zorgen, komt er ook thuiszorg. Maar ook dit heeft een impact op het gezin, om altijd iemand extra in huis te hebben.
Op een gegeven moment geven de ouders een opsomming van ongelukken die tijdens de dagopvang of de taxirit gebeuren. Meerdere keren loopt Puck letsel op door onoplettendheid van begeleiders. Ik schrok hiervan, want ook al zit een ongeluk in een klein hoekje, als je het vanuit het oogpunt van de ouders bekijkt, is het erg naar als dit jouw kind steeds overkomt.
In de documentaire komen naast de ouders ook de broers van Puck aan het woord. Ze vertellen hun kant, hoe zij het ervaren. Naast de liefde die uit hun verhaal te horen is, hoor je ook de frustraties en irritaties. Gewoon een eerlijk verhaal.
Uiteindelijk verhuist Puck naar een woongroep, maar dan nog blijft het zorgen om Puck.
In een vorig leven, toen ik in de gehandicaptenzorg werkte
De documentaire haalde veel herinneringen naar boven. Ik begon als broekie van zeventien in de gehandicaptenzorg. Eerst als oproepkracht, nog voordat ik mijn diploma had. Mijn eerste werkdag kan ik me nog zo voor me halen:
Ik viel in op een woongroep met zes bewoners, qua beperkingen vergelijkbaar of ernstiger gehandicapt dan Puck. De woning was geschakeld aan nog twee woningen, waar wel gediplomeerde krachten stonden. Ik geloof dat ze niet heel erg blij met me waren, want ik kwam om de haverklap om advies of hulp vragen. Medicatie mocht ik nog niet geven, een kunstoog inzetten had ik nog nooit gedaan. Incontinentiemateriaal had ik nog nooit van dichtbij gezien, laat staan dat ik wist waar ik moest beginnen toen ik een bewoner in bed aantrof van zijn enkels tot aan zijn nek onder de ontlasting.
Vier jaar heb ik in de gehandicaptenzorg gewerkt en uiteindelijk ben ik van deze doelgroep, met ernstig meervoudige beperkingen, het meest gaan houden. Het fysiek zware werk maakte dat ik echt het gevoel had aan het werk te zijn. En door mijn best te doen om ze te begrijpen, zonder dat zij daar woorden voor hadden, leerde ik een andere kant van mezelf kennen.
Maar jong als ik was, kon ik me nooit zo goed voorstellen hoe het voor ouders was om de zorg voor je kind uit handen te geven, maar nog steeds zoveel zorgen te hebben. Wat ouders hebben moeten doorstaan voordat ze die keuze maakten, of hoe ze het ervoeren om zoveel begeleiders te hebben die zich met hun kind bezighielden. Ik had geen idee.
Dat al die wisselingen van personeel nooit goed konden zijn voor de cliënten, dat zag ik wel in. Even snel een overdracht, geen ruimte om ingewerkt te worden. Ik heb zelf ook best weleens geblunderd. Niet met letsel bij de cliënt als gevolg, maar het had me zomaar kunnen gebeuren.
En hoe zou het voor die cliënten zijn, om elke dag door een ander ingestopt te worden? Daar had ik toch ook wel moeite mee. Het maakte dat ik ervoor koos om bezoekvrijwilliger te worden, om een meisje toch een vast gezicht te kunnen bieden.
Een must-see voor studenten maatschappelijke zorg
Gisteravond hadden we op mijn werk de diplomering, onder andere van de studenten maatschappelijke zorg. Ik geef niet veel les meer en helemaal niet meer aan deze studenten, maar door de beroepsgerichte examens bij ze af te nemen, krijg ik toch een beeld van hoe hun stage eruit ziet en hoe zij hier als (persoonlijk) begeleider functioneren. En daarin zit een wereld van verschil.
Sommigen hebben stage gelopen met dementerende ouderen, anderen hebben cliënten begeleid bij het zelfstandig wonen en weer anderen hebben dagbesteding verzorgd voor kinderen met ernstig meervoudige beperkingen.
Ook wat studenten in hun eigen leven meegemaakt of meegekregen hebben, wisselt enorm. De ene student heeft al het nodige meegemaakt en moet knokken om als alleenstaande ouder de opleiding te kunnen afronden. De ander woont nog bij haar ouders en haar ouders staan altijd klaar.
Al die verschillende studenten kunnen nu met hun diploma in de gehandicaptenzorg aan de slag. En dan staan ze daar, net als ik twintig jaar geleden, onervaren op sommige gebieden, terwijl er toch een hoop van ze verwacht wordt. En allemaal met hun eigen beeld over ouders van cliënten, ingekleurd door hun eigen ervaringen thuis en op stage.
En daarom vind ik dat ‘De wereld van Puck’ een goede aanvulling is op de lesstof. Zodat studenten een beter beeld krijgen hoe het voor de ouders en het gezin is om een gehandicapt kind te hebben. En wat voor verantwoordelijkheden erbij komen kijken op het moment dat je als begeleider die zorg voor dat kind overneemt.
Heb jij ‘De wereld van Puck’ ook gezien? Wat vond jij ervan?
En als je ‘m nog niet gezien hebt, hier is de documentaire terug te kijken.
Tjonge, wat een aangrijpende docu lijkt mij dit. Ik doe zelf dagbesteding op een locatie voor verstandelijk gehandicapten en ben één ochtend per week ook op een groep met ernstig meervoudig beperkte mensen. Ik heb zelf ook meerdere beperkingen maar ik kan tenminste praten en lopen. Gelukkig wordt bij mijn dagbesteding wel gezorgd dat één van de twee vaste begeleiders van die groep altijd op die groep is. Toch ging er vanochtend nog iets mis (niet met letsel tot gevolg gelukkig) omdat de begeleiders zo druk waren.
Bedankt voor je tip! Ik heb lang met verstandelijk gehandicapten gewerkt en de doelgroep spreekt mij nog steeds enorm aan.